Bảo tàng Lâm Đồng | Lam Dong Museum

Ấn Độ là một quốc gia Nam Á, nơi có nền văn hóa cổ xưa của nhân loại, là quê hương của các tôn giáo lớn: Balamon giáo (Brahmanism hay Hindu), Phật giáo. Balamon giáo được hình thành ở Ấn Độ khoảng 1.500 năm TCN. Đây là một tôn giáo chủ trương thờ đa thần, tam vị nhất thể là Brahma - Visnu - Siva trong thế giới của các thần linh (Madala) với nhiều vị thần khác nhau. Kinh thánh của đạo Balamon được viết bằng chữ Sanskrit. Bộ kinh Veda đã nêu lên tư tưởng chuyển đổi từ đa thần sang nhất thần, tin vào một đấng thượng đế tối cao sáng tạo ra vũ trụ, vị thần toàn năng siêu việt đó là Brahma.

Di tích khảo cổ học Cát Tiên được phát hiện năm 1985, sau nhiều đợt khai quật, nghiên cứu cho thấy “Cát Tiên có niên đại sớm hơn – có thể được khởi đi từ thế kỷ thứ IV và kết thúc khoảng thế kỷ thứ VIII.” (PGS.Bùi Chí Hoàng - Hội thảo khoa học Di tích khảo cổ Cát Tiên lần II năm 2008). Tất cả các công trình kiến trúc được khai quật tại di tích đều đã bị sụp đổ chỉ còn phần móng và một đoạn thân kiến trúc.

Sau thời gian khai quật xuất lộ di tích kiến trúc, Ban quản lý di tích Cát Tiên (nay là Bảo tàng Lâm Đồng) đã có nhiều nỗ lực trong công tác bảo quản di tích, tuy nhiên đây là di tích kiến trúc đã bị “lãng quên” và “chôn vùi” trong lòng đất hơn một ngàn năm, hiện di tích đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều đoạn tường gạch bị mục hoặc rã mạch (hoàn thổ) dẫn đến nguy cơ sụp đổ.

Trong nhiều năm gần đây khi nghiên cứu văn hóa óc Eo, hàng ngàn mảnh kim loại màu vàng được tìm thấy. ở di tích Cát Tiên, với hai bộ sưu tập tìm được tại Gò số I, gò IIa đã cung cấp hơn 200 mảnh kim loại màu vàng trong đó có gần 100 mảnh điêu khắc trang trí với nhiều chủ đề khác nhau, tương tự như các mảnh vàng tìm được trong văn hóa óc Eo.