Học sinh tham quan Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên
Hiện nay, Bảo tàng Lâm Đồng đã và đang tích cực xây dựng nhiều chương trình giáo dục, trải nghiệm tại Di tích Khảo cổ Cát Tiên phù hợp với từng lứa tuổi học sinh. Các chương trình có sự gia tăng tính trải nghiệm, tương tác cho học sinh, như: Về miền đất thánh - Gạch cổ xây đền (Em làm gạch cổ); Về miền đất thánh - Gốm cũ hồn xưa (Phục hồi hình dáng cũ trên gốm); Về miền đất thánh - Em làm nhà khảo cổ tương lai; Về miền đất thánh - Chinh phục đền thiêng (Giải mã bí ẩn những ngôi đền); Về miền đất thánh - Vẽ kỹ thuật hình ảnh hiện vật Khảo cổ Cát Tiên… Việc xây dựng, đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm tại Di tích là một trong những việc làm cụ thể hóa nội dung trong đề án: “Đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo tàng giai đoạn 2024 - 2026” của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Các chương trình không chỉ đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, tiếp nhận kiến thức, mà còn đem đến những phút giây bổ ích, lý thú giúp học sinh có những trải nghiệm thú vị. Sau những giờ học tại trường, việc tham gia các chương trình tham quan, giáo dục, trải nghiệm giúp học sinh thấy thoải mái tinh thần, được chơi mà học, học mà chơi, việc bổ sung các kiến thức lịch sử, văn hóa, xã hội hết sức nhẹ nhàng, tích cực, giảm mệt mỏi, tái tạo năng lượng sau những giờ học căng thẳng.
Ban tổ chức phổ biến thể lệ tham gia hoạt động giáo dục, trải nghiệm
cho Trường Tiểu học Lê Hồng Phong (Cát Tiên)
Di tích Khảo cổ Cát Tiên đã trực tiếp làm việc với Phòng Giáo dục và Đào tạo ba huyện phía Nam (Cát Tiên, Đạ Tẻh, Đạ Huoai) về các chương trình giáo dục, trải nghiệm tại di tích. Các hoạt động này đã và đang nhận được sự ủng hộ rất lớn từ các nhà trường, phụ huynh và học sinh. Nhiều trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn và các vùng lân cận đã đưa học sinh tới tham gia, như các trường tiểu học Phước Cát, Gia Viễn, Lê Hồng Phong; các trường THCS Quảng Ngãi, An Nhơn, Quốc Oai, Tiên Hoàng, Nam Ninh, Nguyễn Văn Trỗi… Trong quý I năm 2024, Di tích Khảo cổ Cát Tiên đã thực hiện 10 đợt giáo dục, trải nghiệm cho học sinh của các trường tiểu học và THCS hai huyện Cát Tiên, Đạ Tẻh với tổng số gần 1.000 lượt học sinh tham gia. Trong thời gian tới, Bảo tàng Lâm Đồng sẽ tiếp tục làm việc với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, cùng các trường đại học để phối hợp xây dựng kế hoạch đưa học sinh, sinh viên tới tham quan, giáo dục, trải nghiệm.
Với việc được trực tiếp tham gia vào các hoạt động cụ thể, thực tế tại di tích, như phục hồi hình dáng cũ trên gốm từ những mảnh gốm vỡ; thực hiện những cuộc khai quật giả định để hiểu hiện vật được phát hiện như thế nào, quy trình xử lý hiện vật ban đầu ra sao; mô phỏng quy trình làm gạch xây đền của chủ nhân Thánh địa Cát Tiên để hiểu cách đây hàng ngàn năm trước họ đã thực hiện như thế nào… Đây thật sự là những trải nghiệm hoàn toàn mới lạ, hấp dẫn mà học sinh chưa từng có dịp được tiếp cận, nên các bạn rất hào hứng, tham gia nhiệt tình, tích cực và sôi động.
Học sinh Trường THCS Quảng Ngãi (Cát Tiên) tham gia trải nghiệm “Em làm gạch cổ”
Thông qua các hoạt động thực tế, học sinh còn rèn luyện được nhiều kỹ năng cần thiết, như kỹ năng quan sát, kỹ năng tổng hợp xử lý thông tin, kỹ năng phối hợp làm việc nhóm, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xử lý tình huống,... Từ đó, các em khám phá thêm những điều mới lạ, bổ ích, phát triển trí nhớ, khả năng tư duy thông qua thực tế tìm hiểu, trực tiếp thực hiện, mà quan trọng hơn là phát triển các kĩ năng quan sát, nhận thức và tư duy, tiếp cận di sản từ nhiều góc độ khác nhau, biết thể hiện hành vi ứng xử đúng đắn, cảm nhận, biểu đạt những tình cảm tích cực… Các chương trình hướng đến việc phát triển toàn diện cả về đạo đức, trí tuệ và thẩm mĩ cho học sinh, trang bị những kiến thức cần thiết làm hành trang cho các em bước vào đời sau này. Trong thời gian đến, Bảo tàng Lâm Đồng sẽ chú trọng nghiên cứu, xây dựng thêm nhiều các hoạt động trải nghiệm mới, mở rộng đối tượng phục vụ như sinh viên, khách du lịch, để họ có nhiều sự lựa chọn khi đến tham quan di tích.
Đẩy mạnh các hoạt động trải nghiệm dành cho đối tượng trẻ, học sinh, sinh viên tại bảo tàng, di tích là hoạt động thiết thực phù hợp với thực tế hiện nay. Qua đó giúp các em hiểu sâu, nhớ lâu lịch sử vùng đất này, tự hào về nơi các em đang sinh sống và học tập, từ đó xác định được trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước. Cùng với việc không ngừng đổi mới, chỉnh lý hệ thống trưng bày, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ hướng dẫn viên, các chương trình giáo dục, trải nghiệm chắc chắn sẽ thu hút du khách. Công chúng, đặc biệt là giới trẻ, học sinh, sinh viên sẽ chọn bảo tàng, di tích là điểm đến lí tưởng để tham quan, học tập, trải nghiệm cho bản thân, gia đình và bạn bè.
Đinh Chung