Bảo tàng Lâm Đồng | Lam Dong Museum

Tìm hiểu về một hiện vật máy sưởi điện trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng

Đà Lạt - viên ngọc quý trên miền cao nguyên Lâm Viên, được thiên nhiên ban tặng khí hậu ôn đới độc đáo, nhờ đó sở hữu những hình ảnh mang đậm đặc trưng của xứ lạnh ngàn thông, đi vào ký ức của bao thế hệ. Bên cạnh hình ảnh những bộ trang phục ấm áp là hình ảnh những chiếc lò sưởi quen thuộc trong những ngôi biệt thự cổ kính. Đến với phần trưng bày “Đà Lạt xưa” tại Bảo tàng Lâm Đồng, du khách còn được tìm hiểu về chiếc máy sưởi điện được một gia đình ở Đà Lạt sử dụng, mang theo ký ức một thời của “miền đất lạnh”.

Máy sưởi điện trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng

Khi đến định cư tại Đà Lạt, người Pháp và sau này là người Việt luôn có nhu cầu sưởi ấm trong thời tiết giá lạnh. Do vậy, lò sưởi xuất hiện ở hầu hết trong những ngôi biệt thự tại Đà Lạt, gắn liền với thiết kế kiến trúc nhà. Ở Đà Lạt, người ta thường đốt lò sưởi bằng củi thông, nhiệt sẽ tỏa theo các đường ống thiết kế bên trong tường và khói đưa ra bên ngoài theo đường ống khói lên mái nhà bay vào không trung. Cùng với sự phát triển về khoa học kỹ thuật, nhất là các phát minh về điện, máy sưởi điện ra đời đã dần trở thành vật tiện dụng cho việc sưởi ấm, một sự lựa chọn yêu thích của những gia đình có điều kiện ngày xưa.

Chiếc máy sưởi điện trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng hiệu Calor có xuất xứ từ Pháp, được sản xuất vào khoảng đầu thế kỷ XX. Đây là loại máy sưởi nhỏ, chủ yếu trang bị cho phòng ngủ, hoặc dùng trong những không gian hẹp. Máy có chiều cao 41cm, nặng 3kg, cấu tạo khá đơn giản, gồm một chóa tản nhiệt hình cầu lõm bằng đồng gắn trong một bề mặt hình vuông, chính giữa chóa có một trục tròn để cuộn sợi dây mayso gắn với hai điện cực. Chóa tản nhiệt được gắn trên một chân đế hình tròn bằng kim loại, bề mặt đúc nổi hoa văn hình hoa lá.

Máy có công suất 500W, dùng điện 240V, hoạt động theo nguyên lý đốt nóng sợi dây mayso thông qua chóa tản nhiệt bằng đồng, tỏa hơi ấm ra không gian phía trước. Dây mayso (từ gốc tiếng Pháp là maillechort) được tạo ra chủ yếu từ hợp kim của đồng với niken, đôi khi có thêm kẽm và một số kim loại khác. Đây là một loại dây điện trở nhiệt có tác dụng chuyển điện năng thành nhiệt năng, được ứng dụng trong các thiết bị điện dân dụng tạo nhiệt, như ấm đun nước, máy sấy, máy sưởi,… Dây mayso của máy sưởi điện này có thiết kế dạng lò xo xoắn, nhằm tăng diện tích tiếp xúc, hạn chế hao phí nhiệt năng tỏa ra. Khi cắm điện, điện năng sẽ chuyển thành nhiệt năng để sưởi ấm gian phòng.

Để tăng hiệu suất sưởi ấm, máy sưởi điện thiết kế cuộn dây mayso đặt phía trong chóa tản nhiệt hình cầu lõm. Nhiệt năng sinh ra sẽ hội tụ bên trong chóa và tản ra xung quanh, hạn chế hao phí nhiệt và tăng khả năng sưởi ấm căn phòng trong khi bên ngoài lạnh giá.

Theo sự phát triển của thời đại, đã có nhiều thế hệ thiết bị sưởi ấm bằng điện được sử dụng tại Đà Lạt như đèn sưởi, quạt sưởi, với thiết kế đẹp và hiệu suất sưởi ấm cao hơn. Nếu hình ảnh những chiếc lò sưởi đã gắn liền với những căn biệt thự cổ kính, đậm màu thời gian thì máy sưởi là một trải nghiệm thú vị cho du khách quây quần bên nhau trong phòng để sưởi ấm giữa khí hậu sương lạnh đặc trưng của miền đất cao nguyên Lâm Viên.

Đến tham quan du lịch Đà Lạt, ngắm nhìn chiếc máy sưởi từng làm ấm bao cố nhân của “Đà Lạt xưa” sẽ là một trong những trải nghiệm thú vị. Du khách không nên bỏ lỡ cơ hội này khi muốn tìm về ký ức của miền đất lạnh mộng mơ từ những hiện vật đang được lưu giữ tại Bảo tàng Lâm Đồng.

Hoàng Hiền