Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt, nhà tù độc nhất vô nhị tại Việt Nam và có lẽ chưa từng có trên thế giới. Nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng khi tìm hiểu về nhà lao này đã nhận xét: “Tôi đã đọc nhiều và nghe nhiều chuyện kể về chế độ nhà tù khắc nghiệt dã man của Mỹ ngụy… Điều tôi không ngờ và chắc ít người biết là trong thế giới địa ngục trần gian ấy lại có một loại nhà lao dành cho thiếu nhi…”. Chúng ta có thể thấy “sự khắc nghiệt dã man” được tái hiện sinh động qua hình ảnh, tư liệu, hiện vật và những mô hình phục dựng tại Di tích quốc gia nhà lao thiếu nhi Đà Lạt. Qua đó, chúng ta càng trân trọng công lao to lớn của các thế hệ cha anh để đất nước có được nền độc lập, thống nhất và cuộc sống yên bình hôm nay.

Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt là một địa chỉ đỏ trên thành phố hoa Đà Lạt. Nơi đây từng giam cầm hơn 600 tù nhân thiếu nhi yêu nước ở miền Nam trong giai đoạn 1971 - 1973. Tinh thần kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi với nhiều sự kiện, phong trào đấu tranh đã góp phần xóa sổ nhà lao chỉ sau một thời gian tồn tại rất ngắn. Trong đó, một sự kiện có tiếng vang từng diễn ra tại nơi này, đó chính là sự kiện diệt ác.

Tại chương trình gặp mặt Tập thể Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cựu tù yêu nước về thăm lại Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt, ngày 21/6/2024, bà Hoàng Thị Khánh - Trưởng Ban liên lạc toàn quốc Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày đã có bài phát biểu chúc mừng các cựu tù yêu nước. Bảo tàng Lâm Đồng xin giới thiệu toàn văn bài phát biểu nói trên (tựa đề do Ban biên tập Website đặt):

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ở miền Nam có rất nhiều nhà lao khét tiếng giam cầm những chiến sỹ cách mạng kiên trung, như Chí Hòa, Côn Đảo, Phú Quốc, Tân Hiệp, Kho Đạn Đà Nẵng, Hội An… Điều đặc biệt ít ai ngờ, tại “thành phố mộng mơ” Đà Lạt lại có một nhà lao dành riêng cho tù nhân chính trị tuổi vị thành niên dưới danh nghĩa trá hình “Trung tâm giáo huấn thiếu nhi Đà Lạt”. Kẻ thù muốn dập tắt tinh thần đấu tranh cách mạng của những chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi, nhưng đã không thực hiên được. Điều này thể hiện qua các sự kiện đấu tranh và những kỷ vật của cựu tù hiện đang trưng bày, giới thiệu tại Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt.