Bài viết

Giới thiệu Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên: THÁNH ĐỊA CÁT TIÊN - ĐIỂM ĐẾN ẤN TƯỢNG, HẤP DẪN

Hân hạnh chào đón Quý khách đến tham quan, trải nghiệm tại Thánh địa Cát Tiên – một điểm sinh hoạt tôn giáo của người xưa – Hindu giáo. Thánh địa Cát Tiên nằm trên một địa thế gọi là “Tựa sơn nghinh thủy”. Phía bắc của Thánh địa là dãy núi hình cánh cung ôm trọn như vòng tay mẹ. Phía nam là dòng sông Đồng Nai êm đềm, mát mẻ uốn lượn vây quanh.

Toàn cảnh quần thể Di tích Khảo cổ Cát Tiên

Đến với Di tích khảo cổ Cát Tiên quý khách sẽ có nhiều lựa chọn lý tưởng cho chuyến tham quan của mình, với những ai có niềm đam mê với công trình cổ xưa thì các phế tích kiến trúc là điểm đến lý tưởng, với khách có niềm đam mê với cổ vật thì nhà trưng bày di tích là nơi thỏa chí đam mê. Với khách yêu thiên nhiên xanh mát thì mảng xanh của di tích là nơi quý khách có thể hòa mình vào thiên nhiên. Và đặc biệt tại đây là cả một quần thể đền, thờ các vị thần tối cao trong Ấn Độ giáo – là điểm đến tâm linh đối với những du khách muốn tìm đến đức tin riêng trong đời sống của mình.

Tính đến nay, Di tích khảo cổ Cát Tiên đã trải qua nhiều cuộc khai quật, đã xuất lộ một quần thể phế tích kiến trúc gạch và đá trải dài bờ bắc sông Đồng Nai tập trung dày đặc tại thôn 1, xã Quảng Ngãi thuộc huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng. Mỗi cụm kiến trúc gồm: đền thờ, nhà dài, tường bao, tháp cổng và lối vào ở phía đông. Mỗi kiến trúc có một công năng riêng và bổ trợ cho nhau tạo nên hệ thống hoàn chỉnh, và tường bao bao quanh toàn bộ kiến trúc tạo nên một không gian thiêng cho mỗi cụm khu đền. Vật liệu chính xây dựng nên kiến trúc chủ yếu là gạch và đá. Các viên gạch liên kết với nhau bằng một loại chất kết dính đặc biệt đến nay vẫn chưa rõ thành phần. Hình dáng của mỗi đền thờ là hình chân chuông tạo nên thế đứng vững chãi cho kiến trúc. Tuy chất liệu và kỹ thuật xây dựng giống nhau nhưng mỗi đền thờ mang một nét độc đáo riêng: nổi bật trong đó là kiến trúc 1A đền chủ của khu di tích với bình đồ lớn nhất, nằm trên một ngọn đồi có vị trí cao nhất so với toàn khu di tích. Bên trong lòng tháp là bộ Ngẫu tượng Linga – Yony được đánh giá là lớn nhất Đông Nam Á tính đến thời điểm hiện tại. Linga có kích thước 2,1m. Bệ Yoni, mỗi cạnh dài 2,26m. Vòi của Yoni quay về hướng Bắc. Theo thuyết vũ trũ luận của Ấn Độ thì hướng bắc là phương trấn trị của thần Kubera (thần của cải, tài lộc). Đây là vị thần tài lộc chuyên ban phát của cải cho con người. Dòng nước chảy ra từ vòi Yoni mang ý nghĩa phúc lành và tài lộc mà con người nhận được khi tới đây hành lễ.

Sau các đợt khai quật các nhà khoa học thu được lượng lớn hiện vật, các hiện vật tiêu biểu này hiện đang trưng bày ở hai nơi: Nhà trưng bày Di tích khảo cổ Cát Tiên và tại không gian trưng hiện vật di tích Cát Tiên tại Bảo tàng Lâm Đồng. Nhà trưng bày có chức năng hỗ trợ cho di tích hoàn thiện hơn, làm sáng tỏ các vấn đề mà phế tích kiến trúc chưa làm rõ. Nhà trưng bày tọa lạc dưới chân đồi thấp và bao quanh là mảng xanh của rừng hỗn tạp. Với màu sắc tươi sáng và đặc biệt hơn là hình ảnh tòa nhà mang dáng dấp của những đền thờ tại Di tích khảo cổ Cát Tiên, các góc được bo tròn mềm mại, uyển chuyển tạo nên sự thanh thoát. Bên trong tòa nhà, trưng bày các hiện vật tiêu biểu của di tích khảo cổ Cát Tiên. Tại đây quý khách sẽ được chiêm ngưỡng các bộ sưu tập quý, hiếm và mang tính độc bản. Ấn tượng đầu tiên là bộ ngẫu tượng Linga – yony với nhiều chất liệu và kích thước khác nhau như sa thạch, vàng, và trong đó ấn tượng hơn cả là Linga bằng đá thạch anh (đá bán quý) được tạo dáng hình trụ tròn, đáy cắt phẳng, đầu vê tròn. Theo giám định của Trung tâm vật lý hạt nhân Đà Lạt thì Linga có trọng lượng 3,435kg; độ cứng nhóm 7 thuộc nhóm đá bán quý nằm giữa nhóm thạch anh và Topaz, là một trong những hiện vật độc đáo tại di tích khảo cổ Cát Tiên. Ấn tượng sâu sắc nhất trong rất nhiều bộ sưu tập phải kể đến bộ sưu tập hiện vật vàng vô cùng giá trị. Với phương pháp tạo hình trên hiện vật gồm hai kỹ thuật chính là dập nổi và khắc miết. Trong đó kỹ thuật sớm là khắc miết, hình ảnh thể hiện chưa thật sự sắc xảo và thanh thoát, thể hiện giai đoạn sớm của khu di tích. Mang một tầm cao hơn là kỹ thuật dập nổi, đường nét tinh xảo, sinh động phản ánh giai đoạn phát triển muộn hơn của di tích. Hình ảnh trên hiện vật vàng thể hiện rõ nét hình dáng các vị thần trong Ấn Độ giáo như: Brahman, Sihva, Vishnu, Indra, hình ảnh nữ thần, các linh vật cưỡi của các thần.Tiếp đến, quý khách sẽ được chiêm ngưỡng các hiện vật chất liệu là đá sa thạch, trong đó, phải kể đến bộ cấu kiện cửa của kiến trúc số 2A gồm Mi cửa và 2 cột đá. Mi cửa được chế tác hoàn toàn bằng đá sa thạch nguyên khối được chạm khắc hoàn toàn thủ công, với đường nét mềm mại, thanh thoát và uyển chuyển, chứng tỏ trình độ điêu khắc của chủ nhân di tích trong giai đoạn này đã đạt đến sự phát triển nhất định. Một trong những chất liệu góp phần tạo nên sự đa dạng cho bộ sưu tập chính là đồng. Hiện vật đồng được thể hiện với nhiều công năng khác nhau nhưng chủ yếu là các vật nghi lễ tại đền thờ. Đến với nhà trưng bày, quý khách sẽ được tiếp cận rất nhiều hiện vật để hiểu rõ hơn về Hindu giáo và lịch sử phát triển vùng đất Cát Tiên trong quá khứ qua các thời kỳ.

Sau khoảng thời gian dành cho kiến trúc và hiện vật, mời quý khách hòa mình cùng với thiên nhiên nơi đây. Với thảm thực vật xanh mướt sẽ là nơi thư giãn, làm dịu lại tinh thần của quý khách sau những ngày căng thẳng vì công việc. Nơi đây không khí trong lành mát mẻ nhờ thảm thực vật tươi tốt, vườn cây ăn trái hấp dẫn với các loại cây như: xoài, mít, bưởi, ổi mận và rất nhiều loại cây khác. Nơi đây quý khách thoải mái chụp ảnh sefile dưới hàng cây sao, cây dầu lưu lại những hình ảnh đẹp của gia đình. thả hồn mình bay bổng với đám hoa cỏ tranh trắng tinh. Điểm xuyến cho thảm thực vật là những ngôi nhà sàn với chất liệu gỗ và tre nứa. Tại những ngôi nhà sàn này quý khách có thể trải nghiệm lưu trú qua đêm hoặc chụp ảnh kỷ niệm với những chiếc gùi do chính tay người dân bản địa làm nên. Với những buổi trưa dưới cái nắng oi bức của vùng đất Nam Tây Nguyên thì di tích khảo cổ Cát Tiên là điểm dừng chân hấp dẫn bởi bóng cây rợp mát và ngọn gió mang đầy hơi nước từ dòng sông Đồng Nai thổi vào làm dịu mát lòng người.

Du khách hòa mình trong khung cảnh thiên nhiên tại Di tích

Trong cuộc sống mỗi chúng ta sẽ có đôi lúc gặp những nỗi muộn phiền trong công việc, cuộc sống, gia đình. Và mỗi người sẽ có một cách giải quyết khác nhau, trong số đó việc tìm đến tâm linh làm điểm tựa về mặt tinh thần, là liều thuốc tâm lý làm giảm nỗi đau. Không phải ngẫu nhiên mà các thánh địa nổi tiếng thế giới từ ngàn xưa đến nay vẫn được đông đảo tín đồ đến hành hương hàng năm. Trên con đường mở rộng sự ảnh hưởng của mình, Hindu giáo đã chọn Thánh địa Cát Tiên làm nơi trú ngụ của Thần linh. Chính nơi đây đã quy tụ đầy đủ các yếu tố linh thiêng trong vũ trụ luận Ấn Độ giáo có nguồn nước thiêng – dòng sông Đồng Nai, ngọn núi thiêng – Đồi Khỉ, là nơi trú ngụ của các vị thần linh, trung tâm tôn giáo của người xưa. Đến với Thánh địa Cát Tiên quý khách có thể vừa tham quan, tìm hiểu về kiến trúc vừa có thể viếng các đền thờ. Đặc biệt là đền chủ của khu di tích, kiến trúc đền thờ 1A trên đỉnh Đồi Khỉ. Phế tích kiến trúc này tọa lạc trên một quả đồi cao khoảng 50m so với mặt đất canh tác. Tại đền thờ này quý khách có thể đến viếng thần chủ Siva mà biểu tượng chính là bộ ngẫu tượng Linga – Yony. Trong Ấn Độ giáo Thần Shiva là đấng tối cao, Shiva là hiện thân của sự hủy diệt, hủy diệt cái cũ để sáng tạo cái mới, cai quản cả vũ trụ. Ở cấp độ cao nhất, Shiva được xem như vô hạn, siêu việt, bất biến và vô tướng vô hình.

Bệ thờ Linga - Yoni tại gò IA - Di tích Khảo cổ Cát Tiên

Sẽ là điểm đến lí tưởng cho những ai yêu du lịch trải nghiệm, khám phá. Cùng với đó di tích Cát Tiên đã kết nối các tour du lịch tham quan Vườn Quốc Gia Cát Tiên đưa du khách trải nghiệm đạp xe xuyên rừng để tìm hiểu về hệ động, thực vật phong phú, đa dạng tại đây. Hay đón những du khách đến với di tích Cát Tiên theo hướng “du lịch tâm linh”, được trải nghiệm một lần về với trung tâm tôn giáo cổ xưa trong vai trò là một tín đồ của đạo Balamon giáo…

Di tích khảo cổ Cát Tiên hiện nay có không gian tràn ngập cây xanh, thân thiên với môi trường. Chính vì những yếu tố thuận lợi đó mà nơi đây là điểm đến hấp dẫn với tất cả các du khách, đặc biệt là phù hợp với nhóm tham quan các gia đình, các trường học đến khám phá nền văn hóa cổ xưa và hòa mình với thiên nhiên xanh, sạch, đẹp. Nơi đây đáp ứng nhu cầu tham quan, học tập, tìm hiểu về lịch sử địa phương của học sinh và giáo viên tại ba huyện phía nam tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh lân cận.

Hãy đến với thánh địa Cát Tiên, Quý khách sẽ tận hưởng trọn vẹn nguồn nước mát và ngọn gió trong lành từ dòng sông Đồng Nai, thảm thực vật xanh mướt và hiểu rõ hơn về các phế tích cổ xưa cũng như cổ vật quý hiếm của vùng đất Nam Tây Nguyên đầy nắng gió, đặc biệt là trải nghiệm tâm linh kỳ bí.

Trân trọng kính mời!

Anh Phương